AZS AJP Gorzów Wielkopolski – potęga kobiecej koszykówki w Polsce

AZS AJP Gorzów Wielkopolski to od wielu sezonów topowy klub żeńskiej koszykówki w Polsce. Zespół wyróżnia się nie tylko wysoką skutecznością, ale też wieloletnią tradycją i unikalnym system szkolenia młodzieży, który przekłada się na wyniki seniorek. Jaka jest historia gorzowskiego klubu koszykarskiego i jakie postacie stoją za jego sukcesem? Jakie są największe dotychczasowe osiągnięcia drużyny AZS AJP Gorzów Wielkopolski? Co jeszcze musisz wiedzieć, jeśli interesujesz się polskim basketem kobiet?

AZS AJP Gorzów Wielkopolski – podstawowe informacje

AZS AJP Gorzów Wielkopolski to klub koszykówki kobiet obejmujący drużyny seniorskie i młodzieżowe.

Aktualna nazwa klubu: PolskaStrefaInwestycji Enea AJP Gorzów Wielkopolski^[1]

Data założenia klubu: 2001 r.

Barwy klubowe: granatowo-błękitno-białe

Maskotka klubu: Osia i Zetek

Przydomek: Akademiczki

Obiekt sportowy klubu:

Arena Gorzów (ul. Słowiańska 16, Gorzów Wielkopolski ) o pojemności blisko 5.200 osób.

Siedziba klubu: ul. Chopina 52, 66-400 Gorzów Wielkopolski^[2]

Oficjalna strona internetowa: azsajpgorzow.pl

Korzenie kobiecej koszykówki w Gorzowie Wielkopolskim

Co prawda klub AZS AJP Gorzów Wielkopolski został założony na początku XXI wieku, jednak jego korzenie sięgają aż 1957 r. Wtedy to przy Zakładach Włókien Chemicznych „Stilon” powstała sekcja koszykówki kobiet w ramach wielosekcyjnego klubu sportowego  ZKS „Stilon” Gorzów. Koszykarska drużyna w pierwszych latach działalności nie odnosiła większych sukcesów – poza triumfem w rozgrywkach A w 1961 r. Jednak po zaliczeniu spadku do klasy w 1963 r. jej działalność w ogóle została zawieszona – aż do 1984 r. Po wznowieniu występów zespół zaczął coraz lepiej radzić sobie w II lidze, by od sezonu 1989/1990 grać już w I lidze. Tu przez lata kończył rywalizację w drugiej połowie tabeli, a w 1998 r. został ostatecznie rozwiązany^[3].

Nie oznaczało to jednak końca żeńskiej koszykówki w Gorzowie Wielkopolskim. Jeszcze w tym samym roku zawodniczki zaczęły występować pod szyldem KS Gorzowskie Towarzystwo Koszykówki, co trwało do 2001 r. Organizacja współpracowała z jedną z gorzowskich szkół podstawowych, koncentrując się na szkoleniu młodzieży. Dzięki temu kobiecy basket w Gorzowie Wielkopolskim mimo trudności mógł przetrwać… i już niebawem się odrodzić.

Powstanie klubu AZS i zmiany nazwy

W 2001 r. w wyniku nawiązania współpracy z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Gorzowie Wielkopolskim powstał klub, którego nazwa brzmiała AZS PWSZ Gorzów Wielkopolski^[4]. Dopiero w 2016 r., kiedy uczelnia zmieniła nazwę na Akademia im. Jakuba z Paradyża (AJP), klub także został przemianowany – na AZS AJP Gorzów Wielkopolski^[5].

Ponadto, wraz z rosnącym znaczeniem zespołu na arenie krajowej, z czasem zaczęli pojawiać się też sponsorzy tytularni, co przekładało się na kolejne zmiany nazwy klubu:

• KSSSE AZS PWSZ Gorzów Wielkopolski – w 2006 r. głównym sponsorem klubu została Kostrzyńsko–Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna (KSSSE)^[6].
• InvestInTheWest AZS AJP Gorzów Wielkopolski – choć sponsorem Akademiczek nadal była KSSSE, jednak w ramach rozwoju nowej marki marketingowej tej firmy, czyli InvestInTheWest, w 2016 r. postanowiono umieścić ją w nazwie sponsorowanego klub^[7].
• PolskaStrefaInwestycji Enea AJP Gorzów Wielkopolski – przedsiębiorstwo z branży energetycznej ENEA S.A. od dłuższego czasu wspierało klub, a w 2017 r. zostało jego głównym sponsorem^[8]. Jednocześnie współpraca z Polską Strefą Inwestycji (KSSSE) była kontynuowana.

Historia sukcesów AZS AJP

Występy ligowe i stos medali mistrzostw Polski

W pierwszych 2 sezonach po powstaniu klubu AZS PWSZ Gorzów Wielkopolski zajmowały one dalsze miejsca w ligowej tabeli, ale już w sezonie 2003/2004 okazały się najlepsze w II lidze. Był to przełomowy moment w dziejach klubu, który dał drużynie awans do ekstraklasy kobiet (obecnej Orlen Basket Ligi Kobiet). Od tego czasu Akademiczki nieprzerwanie występują na najwyższym szczeblu rozgrywek koszykarskich w Polsce^[3].

Co więcej, po zadomowieniu się w lidze gorzowianki zaczęły uzyskiwać coraz lepsze wyniki. Już w sezonie 2007/2008 sięgnęły po swój pierwszy brązowy medal, a w 2 następnych wróciły do domu ze srebrem. Po zdobyciu kolejnego brązowego medalu w sezonie 2010/2011 nastąpił okres posuchy, kiedy klub z Gorzowa Wielkopolskiego musiał zadowalać się lokatami mniej więcej w środku tabeli. Jednak sezon 2018/2019 oznaczał powrót do ścisłej czołówki ligi i od tego momentu gorzowianki za każdym razem kończyły rywalizację na 2 lub 3 miejscu podium.

W kwietniu 2025 r. do Akademiczek trafił dziesiąty medal mistrzostw Polski – po raz 5 był to krążek w kolorze srebra. Co więcej, koszykarki z Gorzowa Wielkopolskiego stanęły na podium już 3 rok z rzędu, a w ciągu ostatnich 7 sezonów udawało im się to aż 6 razy. Co prawda gorzowianki liczyły na pierwsze w dziejach klubu złoto, jednak w finałowym starciu musiały uznać wyższość klubu VBW Gdynia (spotkanie zakończyło się wynikiem 71:87)^[9].

Oto lista trofeów, jakie do sezonu 2024/2025 włącznie Akademiczki zdobyły w Orlen Basket Lidze Kobiet:

• srebrne medale mistrzostw Polski:
  • sezon 2008/2009,
  • sezon 2009/2010,
  • sezon 2018/2019,
  • sezon 2023/2024,
  • sezon 2024/2025,
• brązowe medale mistrzostw Polski:
  • sezon 2007/2008,
  • sezon 2010/2011,
  • sezon 2019/2020,
  • sezon 2020/2021,
  • sezon 2022/2023^[1].

Tym samym gorzowskiemu klubowi, jeśli chodzi o mistrzostwa Polski, brakuje już tylko złota (stan na 2025 r.).

Wygrana Pucharu Polski

Przyglądając się historii gorzowskiego klubu koszykarskiego widać, że już od wielu sezonów zachowuje on stabilną formę, a nawet gra coraz lepiej. Potwierdza to sezon 2024/2025, który przez branżowe media uznany został za najlepszy w dziejach AZS AJP. Poza zdobyciem kolejnego srebrnego medalu mistrzostw Polski drużyna seniorek odnotowała bowiem także inny sukces – największy w swojej historii.

W styczniu 2025 r. klub z Gorzowa Wielkopolskiego wygrał po raz pierwszy Puchar Polski, co było sporą niespodzianką. W emocjonującym turnieju finałowym ekipa PolskaStrefaInwestycji Enea AJP Gorzów Wielkopolski pokonała w decydującym meczu faworyzowaną drużynę BC Polkowice (86:81). Tytuł MVP turnieju przypadł Elenie Tsineke^[10], ale świetną grę pokazały też inne zawodniczki, np. Diamond Miller, Shatori Walker czy Klaudia Gertchen^[11].

Występy w europejskich pucharach

Klub AZS AJP Gorzów Wielkopolski wielokrotnie reprezentował Polskę na arenie międzynarodowej, biorąc udział w rozgrywkach organizowanych przez FIBA Europe. Klub ma na swoim koncie starty w:

• FIBA EuroCup Women – Akademiczki występowały tu 10 razy, w tym 5-krotnie dotarły do 1/8 finału (w sezonie 2007/2008 , 2018/2019, 2020/2021, 2022/2023 i 2023/2024), a 2-krotnie do 1/16 finału (w sezonie 2019/2020 i 2024/2025).
• Eurolidze Kobiet – do najbardziej prestiżowych rozgrywek klubowych w Europie gorzowianki zakwalifikowały się 2 razy (w sezonie 2009/2010 i 2010/2011), jednak ich przygoda z Euroligą zakończyła się na fazie grupowej^[1].

Chociaż w rywalizacji z najlepszymi europejskimi drużynami jak dotąd klub z Gorzowa Wielkopolskiego nie odniósł większych sukcesów, a jego bilans meczowy jest ujemny (41 zwycięstw i 55 porażek), udział w tych turniejach to na pewno cenne doświadczenie dla zawodniczek i zespołu, które może zaprocentować w kolejnych latach.

Sukcesy drużyn młodzieżowych

Warto także wspomnieć o licznych sukcesach, jakie odnoszą drużyny młodzieżowe AZS AJP Gorzów Wielkopolski. Organizacja wielokrotnie zdobywała medale mistrzostw Polski w kategoriach:

• Mistrzostwa Polski Juniorek Starszych U-22/U-19 – 10 srebrnych i 3 brązowe medale,
• Mistrzostwa Polski Juniorek U-18 – 4 złote i 3 srebrne medale,
• Mistrzostwa Polski Kadetek U-16 – 2 złote i 1 brązowy medal,
• Mistrzostwa Polski 3×3 U-17 – 1 złoty medal,
• Mistrzostwa Polski 3×3 U-23 – 1 złoty i 1 srebrny medal^[4].

Z kolei w 2022 r. do Gorzowa Wielkopolskiego trafił Młodzieżowy Puchar Polski. Zespoły młodzieżowe wielokrotnie rywalizowały także w europejskich pucharach – 2 razy w EuroLeague i 10 razy w EuroCup.

Drużyny prowadzone przez AZS AJP

AZS AJP Gorzów Wielkopolski realizuje rozbudowany system szkolenia koszykarskiego, który obejmuje wszystkie etapy rozwoju zawodniczek. Poniżej przedstawiamy poszczególne drużyny.

Pierwszy zespół seniorski

Sztandarową drużyną klubu jest pierwszoligowy zespół kobiet – to właśnie ta drużyna od sezonu 2004/2005 nieprzerwanie występuje w najwyższej klasie rozgrywkowej. Kadra zespołu składa się z zawodniczek krajowych oraz zagranicznych, ale  – co warto podkreślić – z dużym udziałem młodych koszykarek wywodzących się z własnej akademii AZS AJP^[6].

Zespoły seniorskie rezerwowe

Gorzowski klub koszykarski prowadzi też 2 zespoły rezerw, które w sezonie 2024/2025 występują w I lidze polskiej w koszykówce kobiet (II centralna liga koszykówki kobiet). Są to AZS AJP II Gorzów Wielkopolski oraz AZS AJP III Gorzów Wielkopolski. Drużyny te stanowią świetny etap przejściowy między występami w juniorkach a pierwszym zespołem seniorskim.

Zespoły młodzieżowe

Ważnym obszarem działalności klubu jest zaawansowane szkolenie młodzieży, dzięki czemu dysponuje on rozwiniętą strukturą zespołów juniorskich. Wiele razy otrzymywał tytuł „najlepiej szkolącego klubu w Polsce” w zakresie koszykówki kobiet. Pod szyldem AZS AJP funkcjonują grupy młodzieżowe od kategorii U13 do U19. Drużyny te regularnie uczestniczą w mistrzostwach Polski, turniejach ogólnopolskich i regionalnych (np. Dolnośląskiej Lidze Kadetek (U-16) czy Dolnośląskiej Lidze Młodziczek (U-14)).

Warto podkreślić, że klub ściśle współpracuje z lokalnymi szkołami i prowadzi dla dziewczynek z podstawówek Małą Akademię Koszykówki (zapisy i szczegóły) oraz Program „Nauka, Sport, Przyszłość” (informacje o programie). Z kolei dla starszych koszykarek uruchomiła Akademickie Liceum Mistrzostwa Sportowego przy Akademii im. Jakuba z Paradyża (dowiedz się więcej o ALMS). Umożliwia to utalentowanym zawodniczkom kontynuowanie nauki w połączeniu z intensywnym treningiem, a najbardziej utalentowane młode koszykarki niemal automatycznie przechodzą do drużyn seniorskich AZS AJP Gorzów Wielkopolski^[12].

Partnerzy i sponsorzy AZS AJP

Wspominaliśmy już o sponsorach tytularnych gorzowskiego klubu, ale warto zaznaczyć, że dla jego rozwoju i osiąganych sukcesów ogromne znaczenie ma wkład wielu podmiotów – nie tylko komercyjnych.

Oczywiście fundamentalną rolę odgrywa w historii AZS AJP Gorzów Wielkopolski Akademia im. Jakuba z Paradyża, z której wywodzi się tożsamość drużyny. Uczelnia jest założycielem klubu i wspierała jego działanie od samego początku, np. w zakresie zaplecza treningowego czy organizacji wydarzeń sportowych. Bardzo ważnym partnerem jest też od lat Miasto Gorzów Wielkopolski, które należy do kluczowych sponsorów zespołu. Olbrzymią wagę ma jego wsparcie pozafinansowe – klub korzysta z miejskich obiektów sportowych, a miasto udziela mu wsparcia w obszarze kształcenia młodych koszykarek^[6].

Poza tym obok wieloletnich głównych sponsorów: Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i ENEA S.A. ogromne wsparcie AZS AJP Gorzów Wielkopolski otrzymuje od „Rodziny sponsorów”, czyli wielu lokalnych i ogólnokrajowych firm.

AZS AJP Gorzów Wielkopolski – najważniejsze postacie w historii klubu

• Dariusz Maciejewski

  Dariusz Maciejewski funkcjonuje w gorzowskiej koszykówce jako żywa legenda. Jest trenerem AZS AJP od samego początku jego istnienia, czyli od 2001 r. (niemal ćwierć wieku!). To pod jego wodzą drużyna awansowała do ekstraklasy i osiągała kolejne sukcesy. Pełnił też funkcję trenera kobiecej reprezentacji Polski w koszykówce (l. 2009–2012)^[13].

  Jeśli chodzi o indywidualne wyróżnienia, Maciejewski w 2023 r. został wybrany najlepszym trenerem sezonu zasadniczego Energa Basket Ligi Kobiet. Ma na koncie także m.in. tytuły Trenera Roku Województwa Lubuskiego oraz srebrną odznakę „Za Zasługi dla Sportu”.

• Agnieszka Szott-Hejmej

  Koszykarka, której kariera rozpoczęła się w młodzieżowej drużynie ZKS Stilon Gorzów. W AZS PWSZ Gorzów Wielkopolski występowała w l. 2004-2008. Już w pierwszym sezonie gry Akademiczek w ekstraklasie Szott okazała się najskuteczniejszą zawodniczką ligi (statystycznie 17,6 punktów na mecz). Wiele razy występowała w reprezentacji Polski, ma na koncie tytuł mistrzyni Polski (już z innym klubem), a także Cypru i Szwajcarii. Jedna z najbardziej utytułowanych polskich koszykarek ostatnich 2 dekad, wielokrotnie nagradzana indywidualnie^[14].

• Justyna Żurowska-Cegielska

  Akademiczka w l. 2002–2011 i kapitan tego zespołu. Wiele razy zdobywała z różnymi drużynami medale mistrzostw Polski i występowała w  Reprezentacji Polski. Zdobywczyni tytułu MVP Sezonu Zasadniczego, a także Finałów – 2 razy. Jej rola w budowie pozycji klubu jest niepodważalna^[15].

• Katarzyna Dźwigalska

  Zawodniczka, która całą swoją karierę związała z gorzowską koszykówką. Barwy AZS AJP reprezentowała od 2001 r. i to z nią w składzie klub awansował do ekstraklasy. Była też uczestniczką i współtwórczynią kolejnych sukcesów gorzowianek – jako kapitan zespołu zdobyła wiele medali mistrzostw Polski i uczestniczyła w meczach Euroligi i Eurocup^[16]. Otrzymała Odznakę Honorową Miasta Gorzowa Wielkopolskiego i do dziś jest symbolem wierności klubowi. Karierę zakończyła w sezonie 2021/2022^[17].

• Inne wybitne koszykarki w historii AZS AJP

  W tworzeniu historii klubu AZS AJP Gorzów Wielkopolski swój udział miało lub nadal ma mnóstwo utalentowanych koszykarek polskich i zagranicznych. Na wyróżnienie zasługują na pewno: Sharnee Zoll, Agnieszka Skobel, Alyssia Brewer, Courtney Hurt, Kahleah Copper, Alanna Smith, Chloe Bibby, Weronika Telenga, Magdalena Szajtauer, Chineze Nwagbo, Kelley Cain, Elena Tsineke, Diamond Miller czy Shatori Walker-Kimbrough.

AZS AJP – przyszłość klubu

PolskaStrefaInwestycji Enea AJP Gorzów Wielkopolski to obecnie czołowy klub kobiecej koszykówki w Polsce. Zdobycie dziesiątego medalu mistrzostw Polski i triumf w Pucharze Polski w sezonie 2024/2025 to nie tylko potwierdzenie jego wartości sportowej, ale także dowód na stabilność rozwoju klubu. Na jego imponujący sukces złożyło się wiele czynników, a szczególne znaczenie przypisać należy świetnie rozwiniętemu systemowi szkolenia młodzieży oraz silnym partnerstwom z instytucjami lokalnymi (Akademia im. Jakuba z Paradyża i Miasto Gorzów Wielkopolski) i sponsorami komercyjnymi.

AZS AJP Gorzów Wielkopolski to jednak dla rodzinnego miasta coś znacznie więcej niż tylko wyniki sportowe. Wokół drużyny na przestrzeni dziesięcioleci powstała wyjątkowa wspólnota, którą tworzą zawodniczki, szkoleniowcy, kibice i lokalne instytucje. Klub pozostaje wierny swoim akademickim korzeniom, integruje się z miastem i promuje aktywny styl życia wśród młodzieży. Wszystko to sprawia, że drużyna Akademiczek stoi na solidnych fundamentach, a jej przyszłość rysuje się naprawdę obiecująco.

Przypisy:

1. Wikipedia, AZS AJP Gorzów Wielkopolski. Dostępne na: https://pl.wikipedia.org/wiki/AZS_AJP_Gorzów_Wielkopolski [dostęp: 2025-05-21].[↩][↩][↩]
2. Witryna KS AZS AJP Gorzów Wielkopolski, Kontakt. Dostępne na: https://www.azsajpgorzow.pl/klub/kontakt [dostęp: 2025-05-21].[↩]
3. Witryna fanów AZS AJP Gorzów Wielkopolski, AZS AJP Gorzów Wielkopolski – Historia klubu. Dostępne na: https://www.azspwszgorzow.pl/historia-klubu/ [dostęp: 2025-05-21].[↩][↩]
4. Witryna KS AZS AJP Gorzów Wielkopolski, Historia. Dostępne na: https://www.azsajpgorzow.pl/klub/historia [dostęp: 2025-05-21].[↩][↩]
5. Portal Wyborcza.pl, Jest Akademia im. Jakuba z Paradyża. A PWSZ to już historia. Dostępne na: https://gorzow.wyborcza.pl/gorzow/7,36844,20635734,jest-akademia-im-jakuba-z-paradyza-a-pwsz-to-juz-historia.html [dostęp: 2025-05-21].[↩]
6. Witryna fanów AZS AJP Gorzów Wielkopolski, AZS AJP Gorzów Wielkopolski – O klubie. Dostępne na: https://www.azspwszgorzow.pl/o-klubie/ [dostęp: 2025-05-21].[↩][↩][↩]
7. Portal EchoGorzowa.pl, Enea rozszerzyła współpracę z klubem AZS AJP Gorzów Wielkopolski. Dostępne na: https://www.echogorzowa.pl/news/1/Mija-dzien/2016-08-15/invest-in-the-west-czyli-zainwestuj-na-zachodzie-15764.html [dostęp: 2025-05-21].[↩]
8. Witryna Enea.pl, Enea rozszerzyła współpracę z klubem AZS AJP Gorzów Wielkopolski. Dostępne na: https://media.enea.pl/pr/371207/enea-rozszerzyla-wspolprace-z-klubem-azs-ajp-gorzow-wielkopolski [dostęp: 2025-05-21].[↩]
9. Portal EchoGorzowa.pl, Wycisnęły ile mogły. Najlepszy sezon w historii! Dostępne na: https://www.echogorzowa.pl/news/64/Arena-Gorzow-DZIEJE-SIE/2025-04-12/wycisnely-ile-mogly-najlepszy-sezon-w-historii-43328.html  [dostęp: 2025-05-21].[↩]
10. Witryna KS AZS AJP Gorzów Wielkopolski, Elena Tsinake MVP Pekao S.A. Puchar Polski. Dostępne na: https://azsajpgorzow.pl/aktualnosci/pierwszyzespol/elena-tsinake-mvp-pekao-s-a-puchar-polski [dostęp: 2025-05-21].[↩]
11. Portal GazetaLubuska.pl, Niesamowite! Gorzowskie koszykarki zdobyły Puchar Polski! Dostępne na: https://gazetalubuska.pl/niesamowite-gorzowskie-koszykarki-zdobyly-puchar-polski/ar/c2p2-27204787 [dostęp: 2025-05-21].[↩]
12. Witryna KS AZS AJP Gorzów Wielkopolski, System szkolenia. Dostępne na: https://www.azsajpgorzow.pl/szkolenie-dzieci-i-mlodziezy/system-szkolenia [dostęp: 2025-05-21].[↩]
13. Wikipedia, Dariusz Maciejewski. Dostępne na: https://pl.wikipedia.org/wiki/Dariusz_Maciejewski [dostęp: 2025-05-21].[↩]
14. Wikipedia, Agnieszka Szott-Hejmej. Dostępne na: https://pl.wikipedia.org/wiki/Agnieszka_Szott-Hejmej [dostęp: 2025-05-21].[↩]
15. Witryna KS AZS AJP Gorzów Wielkopolski, AZS AJP Gorzów Wielkopolski – Utytułowane zawodniczki i trenerzy. Dostępne na: https://www.azspwszgorzow.pl/utytulowane-zawodniczki-i-trenerzy/ [dostęp: 2025-05-21].[↩]
16. Wikipedia, Katarzyna Dźwigalska. Dostępne na: https://pl.wikipedia.org/wiki/Katarzyna_Dźwigalska [dostęp: 2025-05-21].[↩]
17. Portal BasketLigaKobiet.pl, Katarzyna Dźwigalska. Dostępne na: https://basketligakobiet.pl/zawodniczki/p/6764/katarzyna-dzwigalska.html [dostęp: 2025-05-21].[↩]