Wyprawy off road – najistotniejsze fakty i wskazówki, dzięki którym poznasz inny wymiar jazdy samochodem
Każdy czasem ma ochotę ruszyć przed siebie i przeżyć przygodę życia. Co zrobić, aby była ona nietypowa? Wyprawa off road po szutrowych, piaskowych lub błotnistych drogach dostarczy ogromnej ilości emocji, a przy tym może okazać się początkiem pięknej pasji. Kierowanie samochodem terenowym po bezdrożach gwarantuje przypływ adrenaliny, której w życiu potrzebuje wielu.
Na czym polega off-road?
Off-road to sport motorowy, który polega na przemierzaniu bezdroży specjalnie przygotowanym pojazdem, którym może być samochód terenowy, quad, motocykl crossowy czy enduro.
Wyprawy off road są organizowane na różnych terenach, a to pozwala na podział dyscypliny na kilka rodzajów:
- off road przeprawowy – największą atrakcją wyprawy jest pokonywanie stromych podjazdów i zjazdów, dołów błotnych, a także przemierzanie rzek. Wyróżnić można kilka klas tras, w zależności od tego, jakim sprzętem dysponuje uczestnik oraz na jakim terenie odbywa się wyprawa: turystyczna, sportowa, adventure, extreme,
- rock crawling – trasa przejazdu nie jest długa, ale za to bardzo wymagająca i odbywa się na szlakach górskich, stromych zboczach,
- cross country – rajd ma charakter szybkościowy. Zwycięża ten, kto pierwszy dotrze na metę pokonując po drodze wiele różnych trudności. Najpopularniejszym cross country jest zdecydowanie Rajd Dakar,
- turystyka off road–inaczej nazywana jest turystyką 4×4. Polega na podróżowaniu po bezdrożach samochodem terenowym.
Off road jest zdecydowanie propozycją dla osób, które są znudzone typowymi wyprawami i wycieczkami z biurami podróży, a poza tym chcą przeżyć coś niesamowitego, pełnego adrenaliny. Samochodowe wyprawy off road są na tyle zróżnicowane, że może w nich wziąć udział kierowca doświadczony w jeździe w terenie, jak i ten bez rozbudowanych umiejętności.
Sprzęt to podstawa, czyli jakie samochody nadają się na wyprawy off road?
Do jazdy po nierównym, wymagającym terenie niezbędne są samochody terenowe. Posiadają specyficzny rodzaj opon, charakterystyczną wielkość prześwitów (odległość najniżej położonego elementu podwozia od jezdni), a także wyróżniający się przedni zderzak, który jest niezwykle pomocy podczas przeczesywania bezdroży.
Jaki najlepiej mieć samochód terenowy? Oczywiście z napędem 4×4. Nie jest to jednak wymóg niezbędny do zorganizowania wyprawy off road. Wiele pojazdów posiada napęd na jedną, najczęściej tylną oś. Opcja 4×4 albo w ogóle nie jest dostępna, albo można ją uruchomić po wciśnięciu odpowiedniego guzika. Wielu miłośników wypraw off-road uważa jednak, że napęd na cztery koła jest niezbędny do pokonywania najtrudniejszych terenów. Powodem jest dołączony do zestawu reduktor (przekładnia przy skrzyni biegów), który włączony, zapobiega zakopaniu pojazdu i spaleniu sprzęgła. Pozwala więc na pokonanie w płynny sposób zarówno błotnistego, jak i piaskowego obszaru.
Opony to kolejny element, który w samochodzie terenowym musi być na najwyższym poziomie. Wpływają na sprawność pojazdu i umożliwiają pokonywanie terenu bez większych problemów. Musisz mieć świadomość, że nie ma uniwersalnych opon nadających się zarówno do jazdy po asfalcie, jak i po bezdrożach. Jeżeli nie masz wiedzy pozwalającej na ich właściwe dobranie, skorzystaj z porad profesjonalnego warsztatu specjalizującego się w naprawach samochodów terenowych.
Te techniki jazdy musisz opanować przed wyruszeniem w teren
Wyprawa off road ma sens jedynie wtedy, gdy kierowca posiada zestaw przynajmniej podstawowych umiejętności. Dopiero to pozwala osiągnąć frajdę i przyjemność charakterystyczną dla tego sportu.
Podczas codziennej jazdy nikt nie jest zmuszony do pokonywania piaszczystych czy błotnistych nawierzchni. To właśnie powoduje, że nawet najbardziej doświadczony kierowca musi posiąść nowe umiejętności pozwalające na skuteczne pokonanie wymagającego terenu.
Podstawową zasadą, jaką należy kierować się podczas wyruszenia w teren jest: trzeba jechać powoli. Duża prędkość niszczy mechanizm znajdujący się w samochodzie terenowym. Ponadto, nie jest łatwe hamowanie czy wykonywanie jakichkolwiek innych manewrów przy prędkości 50 km/h. Wyprawa offroad wymusza na kierowcy cierpliwość, opanowanie, a także ściągnięcie nogi z gazu.
Zanim wyruszysz na pierwszą wyprawę off-road przypomnij sobie podstawy fizyki, a także zapoznaj się ze standardowymi elementami budowy samochodu terenowego. Wiedza przyda się do zachowania zimnej krwi w nawet najbardziej ekstremalnych sytuacjach, jakie mogą zdarzyć się na bezdrożach.
Każdy kierowca powinien również pamiętać o regularnym sprawdzaniu ciśnienia w oponach:
- niższe ciśnienie jest wymagane podczas pokonywania terenu grząskiego,
- wyższe ciśnienie umożliwia bezproblemową jazdę po twardej nawierzchni.
Pamiętaj! Nigdy nie należy przekraczać zalecanego przez producenta ciśnienia.
Podstawowymi manewrami, jakich musisz się nauczyć są:
- pokonywanie rowów – tu przydaje się znajomość budowy prowadzonego samochodu. Musisz wiedzieć, jaką wielkość prześwitów posiada i gdzie zlokalizowany jest najniższy element podwozia. Ponadto, pamiętaj, że do rowu ZAWSZE wjeżdża się pod kątem, NIGDY na wprost,
- jazda po piaszczystym terenie –nie ma problemu z pokonaniem piaszczystej nawierzchni, gdy jest ona krótka. Wystarczy, że się rozpędzisz. W innych przypadkach pokonasz odcinek skutecznie, jeżeli nie zahamujesz, nie będziesz zmieniał biegów, a jazda będzie odbywała się ze stałą prędkością. Jeśli jednak niefortunnie zakopiesz się, nigdy nie kręć kierownicą, ponieważ to powoduje pogarszanie sytuacji (zakopujesz samochód jeszcze bardziej)
- podjazdy i zjazdy – jadąc pod górę, pamiętaj o utrzymywaniu samochodu na małych obrotach. Im wolnej, tym lepiej. Jeżeli koła zaczną buksować, wystarczy nieco odjąć gazu. W momencie zatrzymania pojazdu, konieczne jest naciśnięcie hamulca oraz sprzęgła i wrzucenie biegu wstecznego, przy jednoczesnym zwolnieniu sprzęgła. Przy zjazdach nie należy używać hamulca nożnego oraz sprzęgła. Jeżeli samochód będzie skręcał w bok, należy dodać minimalną ilość gazu. Gdy jazda na hamulcu spowoduje zablokowanie kół, natychmiast należy go zwolnić, ponieważ tylko wtedy można będzie uzyskać ponowne panowanie nad pojazdem. Pamiętaj, aby nigdy nie ustawiać samochodu bokiem do przepaści. Nie stosując się do tej zasady, możesz zaliczyć niebezpieczne dachowanie.
Jak przygotować się do wyprawy off road?
Aby o niczym nie zapomnieć, przygotuj listę niezbędnego wyposażenia. Pomoże ona również wyeliminować rzeczy zupełnie niepotrzebne. Zachowując balans, zabierzesz przydatne rzeczy nie obciążając jednocześnie samochodu. Upewnij się, że posiadasz:
- dokumenty pojazdu: polisę ubezpieczeniową, dowód rejestracyjny, prawo jazdy,
- dokumenty osobiste: paszport (jeżeli wyjazd jest zagraniczny), dowód osobisty i inne dokumenty niezbędne podczas kontroli,
- telefon komórkowy,
- nawigację GPS,
- papierową mapę na wypadek, gdyby sprzęt elektroniczny przestał działać,
- ładowarkę.
Zabierz rzeczy, które będą niezbędne do przetrwania w miejscu, do którego się wybierasz. Wyprawa off road ma swój urok, gdy jedyną przestrzenią, w której przebywasz jest samochód. Kierowcy bardzo często decydują się na nocleg pod gołym niebem i gotowanie we własnym zakresie. Jeżeli też to planujesz, pamiętać o zapakowaniu:
- namiotu i śpiwora,
- przenośnej kuchenki,
- pojemników na wodę pitną i do mycia,
- latarki,
- lampki gazowej,
- podstawowych sztućców oraz naczyń.
Równie ważne jak wyposażenie samochodu i zabranie rzeczy niezbędnych do gotowania oraz spania jest opracowanie garderoby. Wśród niezbędnych rzeczy powinny znaleźć się:
- kalosze – nieprzemakalne, z antypoślizgową podeszwą,
- wodory,
- ciepła kurtka,
- koszulki i bluzy termoaktywne,
- rękawice ochronne,
- czapka.
Przed samą wyprawą musisz dokładnie skontrolować sprawność pojazdu, a także zwrócić uwagę, czy masz:
- nawigację,
- linę holowniczą,
- łopatę,
- inne akcesoria niezbędne do wykopywania samochodu z pułapki,
- zapasowe koła oraz dętki,
- uszczelki oraz łożysko,
- olej, płyn hamulcowy, wodę do akumulatora,
- zapas paliwa,
- komplet dodatkowych żarówek,
- siekierę,
- apteczkę,
- pompkę (najlepiej z ciśnieniomierzem),
- rękawice ochronne.
Jeżeli chcesz profesjonalnie sprawdzić stan techniczny pojazdu, wybierz się do serwisu samochodowego. Jeśli będzie to konieczne, specjaliści wymienią lub naprawią zużyte części. Dzięki temu wyprawa off road odbędzie się bez niespodziewanych awarii.
Kolejną kwestią, o której należy pamiętać jest właściwe rozmieszczenie ekwipunku w samochodzie. Każdy pojazd terenowy jest wyposażony w bagażnik dachowy i to właśnie tam należy umieścić wszystkie najpotrzebniejsze rzeczy. Auto może wpaść do wody lub niefortunnie usytuować się przy skarpie, co uniemożliwi otwarcie drzwi. Mając na dachu zapasowe koło, przydatne narzędzia (m.in. podnośnik, łopatę, liny) czy zbiornik na paliwo, dostęp do nich będzie nieograniczony.
Planowanie trasy wyprawy off road
Jeżdżenie po bardzo dobrze znanym terenie ma sens tylko na początku, gdy szlifujesz umiejętności. Z czasem każdy oczekuje czegoś więcej, a wyprawy off road na drugi koniec Polski czy do krajów europejskich są w stanie to zaoferować.
Wybierając konkretną trasę, zapoznaj się z dostępnymi w Internecie zdjęciami, jak i poczytaj opinie osób, które już tam były. Jedź tylko tam, gdzie jest to dozwolone przez prawo. Nie należy ryzykować wysokiego mandatu za wtargnięcie na teren prywatny czy chroniony.
Do miejsc, które zasługują na szczególną uwagę, gdy planowana jest wyprawa off road można zaliczyć:
- Ukraina: Połonina Runa – masyw Świdowiec – Krasna. Trasa jest pełna wyrw oraz nieubitych ścieżek.
- Gruzja: możesz podróżować po górskich oraz pustynnych terenach. Polecanymi miejscami są Kaukaz Wysoki, wieża Swanetti, plaże Morza Czarnego.
- Kazimierz Dolny: leśne szlaki, tereny wyrzeźbione przez wodę, wąwozy lessowe. Atrakcyjna jest trasa z Janowa Lubelskiego do Zwierzyńca.
- Bieszczady: najatrakcyjniejsze są połoniny zlokalizowane obok Ustrzyków Dolnych oraz Arłamowa.
- Kraków: szlak Orlich Gniazd ma zróżnicowaną nawierzchnię – polne dróżki, pustynne tereny, szutry, droga asfaltowa. Wiele osób rozpoczyna wyprawę w Kryspinowie i zmierza np. w kierunku Zamku w Pieskowej Skale.
